Hypomanie en stress afbeelding
| |

Hypomanie en stress | Ervaringsverhaal

Hypomanie en stress versterken elkaar, dat weet ik als ervaringsdeskundige maar al te goed. Stress kun je nu eenmaal niet altijd vermijden in het leven. Toch weiger ik hypomanie als iets negatiefs te zien. Het is een uitdaging in mijn leven, maar daarmee niet per definitie een negatieve. Deze blog is een aanvulling op de eerder verschenen blog: Hypomanie: hoe is het om te leven met hypomane episodes?

Vrouw met handen in het haar vanaf de bovenzijde bekeken met op de achtergrond bureauspullen., laptop en paperassen.

—- Deze blog heeft als doel te informeren en is geschreven vanuit een persoonlijke beleving. Het verwoordde kan op punten herkenning geven of juist verwarring. Ik ben geen deskundige en hoop dat dit wordt gelezen vanuit de interesse hoe het is om te leven met hypomane episodes. —-

Er wordt te weinig over hypomanie geschreven

Er wordt naar mijn mening te weinig over Hypomanie geschreven. Deels is dit denk verklaarbaar omdat het hypomanisch zijn door de medische geestelijke gezondheidzorg vaak wordt onerkend, of wel erkend maar anders gekwalificeerd. Zo ben ik volgens de psychiater die ik heb geraadpleegd gedurende de zwangerschap van onze kleine man Bipolair II*. Hypomaan zijn wordt daarin niet uitgebreid los benoemd als ‘uitdaging in het leven’. Bipolair (of manisch depressief) zijn is dan ook veel meer beschreven in de vakliteratuur.

Noot* De diagnose dat ik Bipolair II ben volgens het VSM V model klopt. Ik erken dat ik daar qua symptomen prima onder ‘pas’. Enkel is het depressieve gedeelte van het bipolaire al jaren onder controle (medicatie) en daardoor ervaar ik deze depressiviteit niet meer in mijn dagelijkse leven. Hetgeen ik wel ervaar is de andere zijde van de medaille. Mijn stabiele periodes worden geregeld afgewisseld met hypomane episodes die mijn leven extra kleur geven. Maar naast extra kleur óók een onvoorspelbare, terugkerende eigenschap waar ik altijd op bedacht dien te zijn.

Hypomanie onderdrukken is niet altijd nodig

Vroeger werd als behandeling voor bipolair zijn veelal het gebruik van een stemmingsstabilisator voorgeschreven. De psychiater die ik onlangs raadpleegde tijdens de zwangerschap (bewust wat extra controle uit voorzorg) gaf aan dat tegenwoordig daar niet standaard meer voor wordt gekozen en het gebruiken van antidepressiva vaak ook een goed effect heeft. (Ieder mens is anders en daardoor kan een ander behandeladvies goed verklaarbaar zijn. Raadpleeg altijd een medicus en beschouw deze blog puur als informatief vanuit een ervaringshoek.)

De stemmingsstabilisator Lithium viel destijds bij mij nogal verkeerd en daarom ging ik tegen het toen opgelegde medicatie advies in. Iets wat achteraf nu dus wordt onderschreven in de behandeling als niet altijd noodzakelijk. Voor mij werkt het het beste om de depressieve kant van het manisch depressieve af te dekken en de hypomane episodes te laten bestaan. Het afvlakken van de hypomane episodes zou in mijn geval betekenen dat ik verander in een grijze muis** zonder mijn karakteristieke vrolijkheid en energie. Iets waar ik bewust niet voor kies, al dien ik me daardoor wel altijd bewust te zijn van mijn beperking en de daarbij komende uitdagingen. Juist niet de hypomanie kant onderdrukken is een keuze en in mijn geval de juiste. Wel dien ik daardoor altijd extra op mezelf te letten tijdens en na een hypomanie.

Noot **: In het verleden heb ik voor het afvlakken van mijn drukke hoofd een tijd lang gebruik gemaakt van een antipsychoticum. Deels om zo beter te kunnen slapen en de drukte in mijn hoofd minder te ervaren. Dit werkte goed, enkel mijn gehele karakter veranderde ook. Ik nam niet meer ‘echt’ deel aan het leven. Was mak gemaakt en een schim van mijn vrolijke zelf.

Hypomanie en stress

In de vorige blog beschreef ik dat de hypomane episodes door triggers kunnen worden geactiveerd of versterkt. Stress is zeer bekende trigger. Nu wil het feit dat we (opnieuw) gaan verhuizen deze week. Verhuizen geeft (bijna iedereen) stress, een boel regelwerk en in mijn geval nu standaard een druk hoofd. Mijn hypomane episodes zijn hierdoor de laatste tijd toegenomen en zo ook de moeheid die daarmee gepaard gaat. Ik slaap nu dus ook al weken slecht en veel minder dan normaal. Een blijvend aandachtspunt.

Verhuizen geeft stress

Verhuizen is (ook los van een geestelijke uitdaging) voor menigeen een stressvolle gebeurtenis. Je dient van alles extra te regelen en te doen, naast je normale bezigheden. Vaak is er in het nieuwe huis nog een en ander te klussen, dien je lopende activiteiten (afronden werk, schoolgaan kinderen, verenigingen, etc.) af te ronden en weer elders op te starten.

Als mama merk ik dat mijn hoofd al weken letterlijk overloopt. Er valt zoveel te regelen en mijn hoofd functioneert nu dan ook op de stand “in de hoogste versnelling” en houdt me letterlijk wakker. De ‘o ja’ gedachten en creatieve gedachten wisselen elkaar in zeer hoog tempo af of lopen zelfs door elkaar heen. Hierdoor slaap ik wel en ben ik moe, enkel word ik geregeld wakker na een aantal uren slaap door ingevingen en is het dan effectiever om eruit te gaan en iets te doen (zoals het schrijven van deze blog) en daarna weer verder te slapen.

Minder slapen dan gewenst

Liefst zou ik nu in bed liggen in coma, maar het is zoals het is. Ik probeer het negatieve bijverschijnsel van de drukte en daardoor ongewenst wakker zijn zo positief mogelijk in te zetten. Het heeft namelijk een averechts effect om in bed te liggen draaien.

Uit ervaring weet ik dat tijdens drukke hypomane momenten ik beter kan handelen. De moeheid zal daardoor uiteindelijk toenemen en het me in staat stellen wel te slapen. Dat dit nu met een kleine baby extra belasting geeft lijkt me duidelijk. Onze kleine man dient immers wel zijn verzorging te krijgen en daardoor is het niet vanzelfsprekend mogelijk om te slapen wanneer mijn lijf/geest daar aan toe is of beter gezegd: toe in staat is. (Feitelijk geeft een pasgeboren baby standaard een slaapgebrek bij zijn ouders, door de nachtelijke onderbreking.)

Accepteer jezelf en je bent al een heel eind onderweg om jezelf op de juiste manier te benaderen.

Stress door (opnieuw) mama worden

Hoezeer ik onze kleine man ook adoreer en nooit meer zo willen missen, het is wel een extra stressfactor in het gezin. Stress klinkt hierin negatief, maar juist ook positieve gebeurtenissen zoals onze kleine man kunnen stressvol zijn.

Ik bent best druk met onze kleine man, met de dagelijkse verzorging en aandacht die heel belangrijk is voor het opbouwen van een band. Zeker met ook dochterlief erbij die op haar eigen wijze een ander soort aandacht verdiend en nodig heeft. Tel daar dan de nachtelijke onderbrekingen bij op, die je beroven van (een deel van) je nachtrust en de (extra) zorgen om het welzijn van de kleine rakker. Je moet je baby immers leren kennen en herkennen wanneer je hoe hoort te handelen.

Nu gaat dat ditmaal me veel makkelijker af dan destijds bij zijn grote zus. Je merkt als het ware dat het al eerder mama zijn geworden me hierin helpt. Ik maak me minder snel druk en alles gaat meer op de automatische piloot. Je herkent als het ware hoe het ook al weer was en handelt uit ervaring. Toch blijft zijn komst het een nieuwe factor in ons gezin dat stress oplevert, zij het wellicht in iets mindere mate.

Door stress toename aan hypomane episodes

Nu heb ik het ‘geluk’ standaard een ‘rapid cycle’ te hebben waarin stabiele en hypomane episodes elkaar vlug afwisselen. Dit betekent in mijn geval dat ik meerdere malen per maand een aantal hypomane dagen doormaak. Gemiddeld duurt een hypomane episode bij mij 3, hooguit 4 dagen en daarna overvalt de moeheid me. Daar herstel ik van en dan is het afwachten op de volgende opleving.

Nu de stress in ons gezin (door de gezinsuitbreiding en aankomende verhuizing) sterk is verhoogd, zie ik dit terug in mijn geestelijke golfbewegingen. De rapid cycles zijn als het ware nog grilliger en onvoorspelbaarder. Ze worden wel op dezelfde wijze getriggerd, enkel nu de stress standaard op een te hoog niveau zit, ben ik soort van doorlopende hypomaan met onderbrekingen van uitputting. Dit uit zich door het me continu erg vermoeid voelen. De voordelen*** van hypomaan zijn, kan ik nu als het ware niet optimaal meer benutten, omdat de moeheid overheerst.

Noot ***: Vaak wordt hypomanie direct geassocieerd met iets negatiefs. Zelf ervaar ik, en mijn directe omgeving (partner), dit veelal juist als iets positiefs. Juist tijdens een hypomanie gebeurd er van alles. Ben ik in staat om in korte tijd heel veel werk te verzetten, zowel mentaal als fysiek. De uitputting die daarna volgt is een logisch gevolg, maar de afwisseling maakt ons leven verre van saai.

Ontzwangeren

Vlak daarbij het ontzwangeren niet uit. Nu ben ik niet een deskundige op het gebied van ontzwangeren met ‘slechts’ 2 ervaringen, maar ik weet wel dat ik momenteel al emotioneel kan worden om ‘roze sokken’. Iets wat totaal ‘niet handig’ is tijdens het voorbereiden van een verhuizing. 😉

De moeheid versterkt dit alles nog eens extra. Gevolg: met regelmaat een tranenzee. Ik moet dan huilen, al weet ik vaak niet eens waarom. Het zijn pure emoties die eruit moeten en ik huil dan vaak om ‘alles’ aan gedachten die maar naar boven komen. Alles wat je ook maar dwarszit of waar je je zorgen om maakt of waar je blij van wordt, ontroerd van raakt, zelfs het gevoel gelukkig te zijn is genoeg reden voor een complete emotiole huilbui.

Ook kan ik (nog steeds) om ‘niets’ chagrijnig worden. Ik had gehoopt dat dit na de bevalling wel over zou zijn, maar blijkbaar houden die hormonen ook na de zwangerschap nog tijden aan. Ze zeggen niet voor niets 9 maanden op, 9 maanden af (zucht). Soms heb ik het werkelijk te doen met manlief die deze emoties allemaal over zich heen krijgt. Uiteraard is ook hij gestresst met de verhuizing voor de deur en we botsen dan ook regelmatig. Inmiddels zijn we erachter dat we beter niet samen kunnen klussen in hetzelfde vertrek. Dit duurde even, maar nu laten we elkaar daarin gaan en pakken we beiden (indien mogelijk) iets anders aan in het nieuwe huis. Ook verdelen we bewust de af te vinken taken omdat ze samen uit willen voeren onnodige discussies geeft. (Al doende leert men.)

Hypomanie en stress: versterkt elkaar

Doordat hypomanisch zijn, stress geeft (door verminderde (nacht)rust) en stress ditzelfde in zich heeft, versterkt het elkaar. Deze wetenschap maakt dat ik bewust goed moet uitkijken en nog meer dan anders mijn rust dien te pakken en in te roosteren wanneer maar mogelijk. Dit houdt in de praktijk in dat ik soms minder gedaan krijg dan gemiddeld en ik door uitputting soms letterlijk stilval (op de basis na).

Het is zoals het is. Een korte zin, maar oo zo waar. Ik kan het niet veranderen en forceren heeft een averechts effect. Toch kijk ik uit naar de zomervakantie waarin, na de verhuizing, de rust weer deels zal terugkomen.

Tot slot

Hopelijk heeft het verwoorden van mijn ervaring belangstellenden een inkijk gegeven in hoe hypomanie en stress elkaar beïnvloed.

Disclaimer: Nogmaals wil ik benadrukken dat dit een ervaringsverhaal is. Indien je zelf vermoedens hebt bipolair te zijn, of in meer of mindere mate hinder ondervindt van een druk hoofd, kan ik enkel adviseren een deskundige te raadplegen. Bipolair zijn ligt ook dicht tegen andere persoonlijkheidsstoornissen aan en het is aan te raden je door een arts te laten adviseren, c.q. voorlichten. Jouw situatie zal zeer waarschijnlijk afwijken van het mijne. Dit verhaal is subjectief en puur informatief bedoeld als ervaringsverhaal.

Je bent mooi en goed zoals je bent en je dierbaren om je heen zouden niet willen dat je verandert voor ‘de maatschappij’, enkel en alleen om meer van hetzelfde te worden. Jouw individuele kenmerken zijn juist iets om te koesteren en op positieve wijze in te zetten. Wees trots op wie je bent en waar je voor staat in het leven. Wees jezelf en niemand anders.

Met bovenstaande tekst sloot ik de blog Hypomanie: hoe is het om te leven met hypomane episodes? af, die ik vorig jaar schreef. Daarin beschreef ik wat Hypomanie inhoud en hoe het is om daar mee te leven. Met deze blog hoop ik hierop een goede aanvulling te hebben gegeven. Leven met Hypomanische episodes is soms een uitdaging, zeker gedurende periodes met veel stress in je leven. Toch is het beter jezelf te omarmen dan te veroordelen. Accepteer jezelf en je bent al een heel eind onderweg om jezelf op de juiste manier te benaderen.

Bedankt voor het lezen.

Groet, Barbara


Indien je meer wilt weten over wat Hypomanie inhoud vanuit een ervaringsdeskundige? Lees dan ook de eerder geschreven blog: Hypomanie: hoe is het om te leven met hypomane episodes?

Raadpleeg daarnaast bronnen zoals: wikipedia, GGZstandaarden en andere kennisplatformen die gedegen informatie over het onderwerp bevatten.

Foto met hoofd en handen in het haar en vaag een klein beetje een achtergrond van werkspullen. Daarbij grote tekstvlakken met een quote uit de blog zelf en de titeltekst.
Deel gerust door!

Vergelijkbare berichten