Onverwachte rouwverwerking die hard inslaat
Soms overvalt het leven je mega. Zo ook nu. Donderdag 2 februari 2023 is mijn biologische vader komen te overlijden. We hebben al heel lang geen contact meer en toch doet het me meer dan ik vooraf had kunnen inschatten. Je denkt dat je een boek sluit, maar met zoiets definitiefs als de dood komt er onverwacht toch een hoop bagger naar boven van vroeger.
Mijn vader is overleden. Enkel al het schrijven van die vier woorden roept de nodige emoties op. Rouwverwerking, ik ken de theorie uit mijn studieboeken, ik heb het meerdere malen gezien bij dierbaren, maar de praktijk van het zelf ervaren is toch flink ingewikkeld. Mijn gevoelens variëren van totaal verdriet tot boosheid en vlakheid en alles daar tussen in. Het overvalt me, vooral omdat ik het niet had verwacht. Mijn relatie met pap is nooit goed geweest.
Op 16-jarige leeftijd zijn onze wegen definitief uiteen gegaan, na de zoveelste onenigheid over hoe hij mijn leven zag en hoe ik zijn reactie op mijn leven niet kon rijmen. Het feit dat mijn vriendje zeer duidelijk niet welkom was: “Ik mot geen vreemden in mijn huis”, is de zin die me altijd is bijgebleven en treffend is in hoe pap de wereld zag en mijn rol daarin. Het was de druppel die mijn volle emmer deed overlopen en het einde van mijn bezoeken aan pap. Hij heeft nooit geprobeerd de band te herstellen, nooit belangstelling getoond voor mijn leven. De deur stond open, ik kon naar hem toe, maar hij heeft dit nooit aangemoedigd op geen enkele manier.
Je hoort niet kwaad te spreken over de doden, niets dan goeds is iets wat ik geleerd heb. Dit zal geen blog worden waarin ik uitgebreid inhoudelijk beschrijf waarom mijn relatie met pap niet goed was en hoe het al zo vroeg in mijn leven tot een definitieve breuk heeft geleid. Ik houd het (op dat ene voorbeeld hierboven na) maar op algemeenheden. Hoe hij de wereld totaal anders zag dan ik. Feitelijk leefde pap zeer teruggetrokken in zijn eigen gedachten over wat hoorde en niet hoorde en hoe mijn rol als dochter daarin zou moeten zijn.
Als vrouw had ik in zijn ogen al helemaal geen rechten om te mogen discussiëren. Het feit dat ik een meisje was is dan ook de enige reden waarom mijn broer na mij is verwekt: een erfgenaam. Dat was hetgeen telde. Vrouwen horen voor het gezin te zorgen en zich verder niet te moeien. De man zorgt voor het inkomen, je blijft thuis bij de kinderen. Ik kan zo nog vele voorbeelden noemen, maar laten we het houden op het beeld dat mijn vader 50 jaar eerder geboren had moeten worden en dat zijn denkbeelden daar prima bij aansloten.
Sinds donderdag is er inwendig heel veel boosheid naar boven gekomen. Als tiener heb ik echt geprobeerd antwoorden te krijgen over het waarom van zaken die zich in mijn kindertijd hebben afgespeeld. Hoe ik ook probeerde het gesprek aan te gaan, ik ving bot. Mijn vader wenste geen discussie met mij aan te gaan. Ik was een kind en werd zo behandeld. Klein gehouden. Na de breuk is het gevoel van woede en onbegrip langzaamaan vervaagd, ik leerde accepteren dat ik nooit antwoorden zou gaan krijgen en stopte het weg in een hoekje van mijn geest.
Feitelijk heb ik pap naarmate de jaren verstreken niet intens gemist. Af en toe kwam het weer naar boven. Uiteraard toen mijn oudste kind 12 jaar geleden werd geboren. Ik heb overwogen opnieuw contact op te zoeken, maar uiteindelijk besloten dit niet te doen daar het inhoudelijk niets zou veranderen. Pap zou nog steeds geen antwoorden geven en een inhoudelijk lege relatie die over koetjes en kalfjes zou gaan wilde ik niet.
En nu is hij dood. Weggegaan met stille trom. Hij wil in stilte gecremeerd worden, hij wilde geen bezoek meer op het moment dat ik vernam dat hij kwam te overlijden. Ik respecteer zijn keuze hierin en zal niet naar mijn geboortedorp toe gaan. Toen ik zijn sterfbed vernam wist ik niet dat hij binnen 24 uur zou komen te overlijden en ik heb zelfs overwogen afscheid te gaan nemen, niet om iets te halen maar er enkel heel even te zijn. Nog geen 6 uur later nadat ik het nieuws vernam, is hij gesedeerd en overleed hij in de nacht erop. Ik heb er vrede mee dat ik hem niet meer zal zien, maar het feit dat hij gaat in stilte raakt me. Geen dienst, geen moment om afscheid te nemen, niets. Een crematie zonder iets voelt precies aan als hoe mijn relatie met pap was: koud en leeg.
Rouwverwerking kost tijd. Ik sla een aantal stappen over, er is geen ontkenning, er is zelfs acceptatie dat hij er niet meer is, enkel kan ik geen raad met de emoties die me telkens weer overvallen uit het verleden gemixt met gevoelens van verdriet uit het heden. De relatie was slecht, maar ook na bijna 30 jaar geen contact raak zijn overlijden me. Het is en blijft mijn biologische vader en die band hoe slecht ook heb ik nooit geheel kunnen doorbreken.
Voor nu is er vooral veel verdrietige boosheid die niet gebaseerd is op rationeel denken maar pure emoties uit het verleden en heden. Rationeel gezien heb ik er vrede mee, maar de baggerput die tijdelijk is open getrokken denkt daar net nog even anders over.
Voor rouwen staat geen vaste tijd, geen vaste route, dus ik laat het gaan en het verdriet er zijn.
Barbara
